Na co zwrócić uwagę wybierając materiał siewny?

Sukces uprawy w dużej mierze zależy od jakości materiału siewnego. Nawet najlepszy rolnik nie wykrzesa wiele z ziaren o niskim współczynniku kiełkowania albo, co gorsza, zagrzybionych lub zawierających patogeny.

Załóżmy, że wiesz już jakie rośliny wybrać, by osiągnąć najlepsze efekty. Zdecydowałeś już jaką odmianę rośliny zasiejesz lub posadzisz. Teraz pora na wybór konkretnego materiału siewnego. Na co zwrócić uwagę, by wybrać materiał najwyższej jakości?

Kupując materiał siewny zwróć uwagę na opakowanie i etykietę

Materiał siewny musi być przede wszystkim przebadany i dopuszczony do obrotu na terenie kraju. Sprawdź, czy sprzedawca oferuje odmiany roślin, które są wpisane do rejestru krajowego, wspólnotowego lub rejestrów krajów Unii Europejskiej i stowarzyszonych. Sam sprzedawca powinien również być wpisany do ewidencji prowadzonej przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).

Zwróć uwagę na worki z ziarnami. Powinny być one szczelnie zamknięte. Nie mogą zawierać najmniejszych dziurek czy zawilgoceń. Muszą być opatrzone etykietą. Ważne, by była trwale przyczepiona - przyklejona lub przyszyta.

 Znaczenie kolorów etykiet na workach z materiałem siewnym

Etykiety urzędowe znajdujące się na workach z kwalifikowanym materiałem siewnym różnią się od siebie kolorem. Różne kolory papieru mają na celu umożliwienie natychmiastowej identyfikacji kategorii materiału siewnego.

Znaczenie kolorów etykiet w przypadku zbóż i nasion strączkowych:

•       biały lub biały z fioletowym paskiem to materiał siewny elitarny, odpowiednio bazowy i przedbazowy (mogą one być zakupione wyłącznie przez licencjonowane podmioty zajmujące się produkcją materiałów siewnych);

•       niebieski sygnalizuje, że w worku znajduje sięmateriał siewny kwalifikowany w stopniu C1 (pierwsze pokolenie po materiale siewnym bazowym);

•       czerwony zarezerwowany jest dla materiału kwalifikowanego w stopniu C2 i C3 (drugie i trzecie rozmnożenie materiału kwalifikowanego C1) ;

•       zielony oznacza mieszanki nasienne;

•       brązowy to materiał siewny handlowy.

Co to znaczy, że materiał siewny jest kwalifikowany?

Kwalifikowany materiał siewny to gwarancja, że siejemy właściwą odmianę i nie zawleczemy chwastów na pole. Został on przebadany laboratoryjnie, a sprzedawca gwarantuje nam określone jego właściwości. Kwalifikowany materiał siewny może wydawać się z pozoru droższy niż wysiew własnych nasion pochodzących z poprzednich zbiorów. Jednak biorąc pod uwagę ilość i jakość uzyskanych plonów różnica może zwrócić się z nawiązką. Własny materiał siewny często jest zanieczyszczony i może zawierać niepożądane krzyżówki. Kwalifikowany materiał ustrzeże nas przed tak zwanym wyradzaniem się ziaren. Do zakupu takiego materiału można uzyskać dopłaty.

Taki materiał siewny znajdziemy na przykład w ofercie producenta ziaren Agronas.

Nie zapominaj o dokumencie zakupu

Koniecznie zachowaj dokument sprzedaży (fakturę). Stanowi on źródło ważnych informacji i może być podstawą reklamacji. Musi zawierać on:

•       nazwę gatunku i odmiany rośliny;

•       kategorię/stopień kwalifikacji;

•       numer partii.

Reklamację możesz składać na przykład w sytuacji, gdy po otwarciu worka z materiałem siewnym okazuje się, że ziarna są połamane lub znajduje się w nich dużo zanieczyszczeń lub ich właściwości nie odpowiadają tym, które podaje producent. Zasady, na jakich dokonuje się tego typu zgłoszeń podaje PIORiN.

Jakie cechy materiału siewnego są istotne?

Zapytaj producenta lub przeczytaj na jego stronie czy opakowaniu materiału siewnego, jakie właściwości posiadają kupowane przez ciebie nasiona. Parametry, na które najczęściej zwraca się uwagę to zdolność kiełkowania i masa 1000 ziaren.

Zdolność kiełkowania to ważny, o ile nie najważniejszy współczynnik. Jest to procent ziaren, które wykiełkują po zasiewie. Aby ją określić część ziaren z partii poddaje się próbom. Sprawdza się, ile z nich kiełkuje w czasie wystarczającym na skiełkowanie zdrowych nasion. Wysoka zdolność kiełkowania oznacza zatem, że z danego materiału siewnego możemy uzyskać wysokie plony. 

Masa 1000 ziaren (czasem nazywana także masą 1000 nasion) to współczynnik uzyskiwaniu po zważeniu trzech losowo wybranych z danej partii 100 nasion. Ma on na celu przybliżone określenie średniej masy pojedynczego ziarna. Masa ziarna jest zależna od genów rośliny, warunków produkcji i, rzecz jasna, gatunku i odmiany materiału siewnego. Zdania są podzielone, jednak wiele osób twierdzi, że nie ma ona większego wpływu na kiełkowanie nasion. Jednak im mniejsza masa ziaren, tym więcej sztuk w kilogramie, a co za tym idzie, mniejsze nakłady na rozpoczęcie uprawy. Na etykietach z materiałem siewnym kwalifikowanym podana jest zwykle pod skrótem “MTZ” lub “MTN”

Czystość i wilgotność nasion - czy mają znaczenie?

Warto zwrócić uwagę także na takie parametry, jak czystość nasion czy wilgotność ziaren.

Czystość nasion –  jest to udział czystych ziaren w ogólnej masie materiału siewnego. Obliczony jest na podstawie danych uzyskanych poprzez zważenie materiału siewnego (jego próbki) przed i po oddzieleniem od niego zanieczyszczeń. Dzięki zachowaniu wysokiej czystości nasion wiemy, że płacimy za faktyczny materiał siewny, a nie ziemię czy plewy.

Warto także zwrócić uwagę na wilgotność ziaren. Dla każdej grupy roślin optymalna wartość tego parametru jest inna. Na przykład owies, żyto, pszenżyto, pszenica, jęczmień czy kukurydza przechowywane poniżej pół roku powinny zachować wilgotność na poziomie około 14%, groch 14-15%, a rzepak 8%. Po upływie pierwszego pół roku przechowywania dopuszczalny jest spadek o około jeden punkt procentowy. Nieprawidłowa wilgotność ziaren to większa ich podatność na uszkodzenia i problemy z przechowywaniem.