Zęby w kole zębatym. Porównanie zębów prostych i skośnych

W mechanice precyzyjnej, w której każdy detal ma ogromne znaczenie, koła zębate odgrywają niezwykle istotną rolę. Ich zadaniem jest przenoszenie ruchu obrotowego pomiędzy wałami, a także zmiana kierunku tego ruchu. W zależności od potrzeb i wymagań technicznych stosuje się różne rodzaje zębów na kołach zębatych. W artykule przyjrzymy się bliżej dwóm z nich – zębom prostym i skośnym.

Budowa i właściwości zębów prostych

Koła zębate z zębami prostymi są najbardziej powszechnym i prostym rodzajem kół zębatych. Ich charakterystyczną cechą jest to, że powierzchnie boczne zębów są równoległe do osi obrotu koła. W wyniku tego siły działające na zęby mają kierunek prostopadły do płaszczyzny koła. Dzięki tej budowie koła zębate z zębami prostymi są łatwe do wyprodukowania, a ich montaż jest stosunkowo prosty. W przypadku kół zębatych z zębami prostymi przenoszenie ruchu obrotowego odbywa się w sposób skokowy, co może prowadzić do drgań i hałasu. Ponadto ze względu na prostą budowę zębów, siły działające na nie są skoncentrowane na niewielkiej powierzchni, co może wpływać negatywnie na ich trwałość i wytrzymałość.

Jak zbudowane są zęby skośne i co je cechuje?

Koła zębate z zębami skośnymi różnią się od kół z zębami prostymi kształtem zębów. Powierzchnie boczne zębów są bowiem ukośne względem osi obrotu koła. Dzięki temu przenoszenie ruchu obrotowego odbywa się płynniej niż w przypadku kół z zębami prostymi, co pozwala na zmniejszenie drgań i hałasu. W porównaniu do kół z zębami prostymi, koła z zębami skośnymi są trudniejsze i droższe w produkcji oraz wymagają precyzyjnego montażu. Ponadto siły działające na zęby skośne mają składową równoległą do osi obrotu koła, co może prowadzić do dodatkowych obciążeń dla łożysk.

Zastosowania kół zębatych z zębami prostymi i skośnymi

Jak można się dowiedzieć, odwiedzając witrynę internetową Zakładu Mechanicznego Glimag z Jaworzna, który oferuje naprawy przekładni planetarnych i kątowych, a także produkuje reduktory mechaniczne, koła z zębami prostymi są stosowane głównie w maszynach o niskiej i średniej prędkości obrotowej, gdzie nie ma wymagań dotyczących płynności pracy czy minimalizacji hałasu. Ze względu na prostotę ich konstrukcji oraz niższe koszty produkcji, są one powszechnie wykorzystywane w różnego rodzaju przekładniach, napędach czy maszynach przemysłowych. Z kolei koła zębate z zębami skośnymi znajdują zastosowanie w przypadku maszyn o większych prędkościach obrotowych oraz tam, gdzie istnieje potrzeba zmniejszenia drgań i hałasu. Są one często wykorzystywane w przekładniach samochodowych, turbinach czy silnikach lotniczych.